Historia
Przedwojenna Biblioteka imienia Tadeusza Kościuszki w Osięcinach
W 1928 r. w Osięcinach została zbudowana duża, funkcjonalna szkoła. Powstało wiele zakładów rzemieślniczych, małych sklepików skupionych przeważnie w żydowskich rękach. Działały organizacje społeczne: Straż Ogniowa, Towarzystwo Sokół, Związek Strzelecki, Ognisko Stowarzyszenia Młodzieży Katolickiej oraz placówki kulturalne- Dom Ludowy, biblioteka. Jednakże konkretnej daty powstania , ani też jej założyciela nie poznano. Nie istnieją na ten temat żadne dokumenty. Z przekazów ustnych jedynie i to niezbyt ścisłych wiadomo, że bibliotek było kilka. Na pewno istniała biblioteka żydowska, zgromadzona u miejscowego rabina. Były to książki o tematyce religijnej, pięknie oprawione. Ze wspomnień żyjących jeszcze mieszkańców wiadomo, że pod koniec września 1939 roku Niemcy nakazali Żydom zgromadzić cały księgozbiór na rynku a następnie podpalić. Całej Akcji towarzyszyły modły rabina, który czytał Torę oraz lament braci żydowskiej.
Kolejną biblioteką była biblioteka złożona ze zbiorów Karoliny i Józefa Skarbków. Mieściła się ona we dworze, dwupiętrowym, wybudowanym w pierwszej połowie XIX wieku w stylu klasycystycznym. Skarbkowie mieli do użytku dwadzieścia cztery pomieszczenia o łącznej powierzchni 532 m2. Wiele czasu spędzali w bibliotece przy kominku, pokój ten zdobiło jedenaście portretów, cztery obrazy olejne i sześć mniejszych. W bibliotece nie mogło zabraknąć kwiatów i zegara fajansowego. Książki jednak znajdowały się w osobnym pokoju, zwanym bibliotecznym, w którym oprócz nich był wielki globus, ponad dwadzieścia figurek gipsowych i ta sama liczba brązowych medalionów. W pokoju bibliotecznym były też wygodne fotele z dużymi oparciami przy kominku oraz ogromne biurko. Przyjmowano tu również gości.
Biblioteka „pańska”, jak nazwali ją mieszkańcy, przetrwała do czasów wojny. Po wkroczeniu Niemców do Osięcin mieszkańcy chcieli ratować zbiory. Zaczęto je wyrzucać przez okna, część książek została rozkradziona, część zapewne stanowiła zalążek biblioteki im. Tadeusza Kościuszki, ale gros książek zostało zniszczonych przez okupanta.
Z przekazów ustnych wiadomo też, że istniała biblioteka przy parafii, były to głownie książki religijne. Książki gromadziły także różne organizacje działające na terenie gminy Osięciny.
Biblioteka im. Tadeusza Kościuszki mieściła się w ówczesnej organistówce – wikariatce, na dole po lewej stronie, po prawej zaś miało swa siedzibę Stowarzyszenie Młodzieży Katolickiej. Biblioteka zajmowała jedno dość duże pomieszczenie, dwie ściany zajmowały przeszklone szafy zapełnione od góry do dołu książkami. Były to książki dobrze wydane, w sztywnych oprawach. Ich liczba sięgała kilkuset. Niestety nie można ustalić wielkości księgozbioru, ponieważ nie istnieją żadne dokumenty świadczące o powołaniu, fundacji, czy też opiece nad nią sprawowaną. Na podstawie wspomnień Pani Lesławy Naparty ( z domu Woch), która mieszkała w tym samym budynku na piętrze, ponieważ jej ojciec pełnił funkcję organisty do wybuchu wojny, wnioskować można, że biblioteka czynna była trzy razy w tygodniu, książki nie były powszechnie dostępne, ponieważ wypożyczano je za opłatą, więc korzystać z niej mogli zamożniejsi i umiejący czytać mieszkańcy. Wśród książek dominowała klasyka: Mickiewicz, Słowacki, Sienkiewicz, Kraszewski, ale były też takie pozycje jak „List z Sybiru” Or- Ota, bądź pamiętniki S. Tokarzewskiego „Siedem lat katorgi” i „Ciernistym szlakiem”. Te ostatnie zostały wydane przed 1900 r., ponieważ autor zmarł tegoż roku, a recenzje znajdujące się w ocalałym egzemplarzu wyraźnie wskazują na to, iż były pisane za życia autora. W bibliotece stał fortepian, był on własnością organisty. Wypożyczaniem książek zajmowały się panie Marczewska, Lamparska oraz najdłużej Teofila Bronisławska. Wiosna 1940 roku, Niemcy nakazali zgromadzić cały księgozbiór biblioteki oraz wszystką dokumentację na podwórzu, a następnie doszczętnie spalili. Ludzie zamieszkujący budynek zostali wysiedleni, zaś do opuszczonych pomieszczeń wprowadzili się Niemcy. Potem organistówka pełniła rolę szpitala. Uratowały się nieliczne egzemplarze książek z biblioteki, jedna z nich opatrzona jest numerem inwentarzowym „8”, a także jest opieczętowana, napis na pieczęci brzmi: BIBLIOTEKA Imienia TADEUSZA KOŚCIUSZKI w Osięcinach.
Powojenne początki biblioteki w Osięcinach
Sprawa powojennej biblioteki była tematem obrad Gminnej Rady Narodowej w Osięcinach w dniu 21 sierpnia 1948 roku. Poruszono ją w punkcie 6 porządku obrad i uchwalono, co następuje:
Do punktu 6-go. Na wniosek Prezydium Rady- Gminna Rada Narodowa realizując postanowienia art. 10 pkt. 1 Dyrektora o bibliotekach i opiece nad zbiorami bibliotecznymi postanawia utrzymywać bibliotekę gminną w Osięcinach. Równocześnie Rada Gminna postanawia zwrócić się do Ministerstwa Oświaty z prośbą o przydzielenie stosownego kompletu książek.
Następnie, dalsze informacje dotyczące powołania biblioteki, odnaleźć można w protokole nr 9 z posiedzenia Gminnej Rady Narodowej w Osięcinach z dnia 18 września 1948 r. Punkt 9 protokołu pn.: Przygotowanie lokalu na pomieszczenie biblioteki gminnej, urządzenia i sprzętu oraz kwoty 70.000zł na pokrycie dodatkowych kosztów związanych z utrzymaniem biblioteki mówił:
Do punktu 9-go. Przewodniczący przedstawił Radzie sprawę biblioteki gminnej, w związku z czym odczytał pismo Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Aleksandrowie Kujawskim z dnia 27 sierpnia r. b. za L. Dz. PRN I-93/48. Po wysłuchaniu powyższego Rada Gminna postanawia obrać za lokal do biblioteki gminnej w jednej ze świetlic bratnich partii PPR, czy PPS, która będzie wolna w związku z połączeniem się wkrótce. Urządzenia i sprzęt są gotowe przy obecnej bibliotece, a na pokrycie wydatków związanych z utrzymaniem biblioteki gminnej Rada Gminna uchwaliła w budżecie dodatkowym na rok bieżący sumę 70.000 zł. Opłatę za wykorzystanie jednej książki w ciągu jednego tygodnia ustalono na 10 (dziesięć) złotych.
Kadra biblioteki w latach 1948-1990.
Pierwsze wpisy w księdze inwentarzowej księgozbioru biblioteki pochodzą z 2 stycznia 1949 roku i od tego czasu datuję się jej powojenną działalność. Z relacji Pani Ireny Wyrzykowskiej, mieszkanki Osięcin, podobno już w 1945 roku ludność rozpoczęła zbiórkę książek, które ocalały z pożogi wojennej i gromadzono je w lokalu przy Placu Wolności, w dawnym poniemieckim baraku. Były to głownie książki beletrystyczne. Bardzo wcześnie dokonano ich selekcji, ponieważ sporządzony został swego rodzaju „ indeks książek niepożądanych”, zaś nie mogły zostać włączonego zbiorów. Między innymi były to książki Mniszkówny, Rodziewiczówny, również Trylogia Sienkiewicza. Pojawiły się książki ideologiczne: całe komplety dzieł Marksa, Engelsa, Lenina i Stalina.
Pierwszym pracownikiem biblioteki był Stefan Kłosowski, który prowadził ją około roku. Kolejną osobą zajmującą się biblioteką była Maria Szczęsny. Pracę swą zaczęła w nowym lokalu, przeznaczonym za działalność biblioteki, mieszczącym się w domu prywatnym państwa Kapelińskich, przy ulicy Plac Bohaterów Powstania Warszawy.
W 1949 roku zgromadzono 1360 woluminów. Rok 1950 to już łącznie 1980 wol., zaś kolejny rok – 2373 woluminy.
Lata 1950-1952 to działalność biblioteczna Krystyny Marcinkowskiej. Biblioteka w tym czasie otwierana była sporadycznie, na życzenie zainteresowanych, ponieważ bibliotekarka pracowała na pełnym etacie w Urzędzie Gminy, a obsługa czytelników stanowiła działalność dodatkową. Nie można było samemu sięgać po książki, podawała je bibliotekarka. Po odejściu z pracy K. Marcinkowskiej w marcu 1952 r. placówkę przejęła Sabina Cybulska, którą prowadziła do 1955 r. Liczba zbiorów w tym czasie osiągnęła 4171 woluminów.
Kolejny pracownik to Helena Gawrońska, zatrudniona w gminnej bibliotece do roku 1958. Punktem zwrotnym w historii biblioteki w Osięcinach, było objęcie jej przez Aleksandrę Sikorską, która na stałe związała się z pracą w tej placówce. Pani Aleksandra rozpoczęła pracę w bibliotece mieszczącej się w budynku GNR w Osięcinach przy ulicy Plac Bohaterów Powstania Warszawy. Warunki pracy uległy zmianie na lepsze w 1967 roku, kiedy to lokal przeniesiono na ulicę Kościuszki. W roku 1974 biblioteka została ponownie przeniesiona do nowego lokalu, mieszczącego się w nowo oddanym do użytku Gminnym Ośrodku Kultury. W takiej bibliotece czytelnik mógł nie tylko wypożyczyć książkę, ale również skorzystać na miejscu z publikacji trudno dostępnych. Rok później biblioteka znów została przeniesiona- do „całe” 7 lat placówka aklimatyzowała się w pomieszczeniu po dawnej kawiarni, działającej przy Gminnym Ośrodku Kultury.
Władze gminy dostrzegły jednak problemy lokalowe biblioteki, borykającej się z ciągłym brakiem pomieszczeń z prawdziwego zdarzenia. Postanowiono je rozwiązać. W 40 rocznicę wyzwolenia kraju, w maju 1985 roku odbyła się ważna uroczystość wmurowania aktu erekcyjnego pod budowę nowego gmachu biblioteki w Osięcinach.
Udział w niej wzięli m. in.:
- Przewodniczący Gminnej Rady Narodowej- Ryszard Sikorski,
- Naczelnik Gminy- Ryszard Kurdupski,
- Budowniczy, wykonawca gmachu- Leopold Jarka
oraz członkowie różnych organizacji społecznych, działających na terenie gminy.
Dnia 8 maja 1989 roku oddano do użytku nowy gmach biblioteki, piękny i funkcjonalny lokal z prawdziwego zdarzenia, przy ulicy I Armii Wojska Polskiego 14. Po roku funkcjonowania ograniczono powierzchnię placówki do 135 m 2. Pozostawiono na potrzeby biblioteki wypożyczalnię dla dorosłych i oddział dla dzieci.
W roku 1981 przydzielono placówce drugi etat. Zatrudniono p. Teresę Janiak, która ze względu na posiadane średnie wykształcenie objęła kierownictwo placówki. Niestety w pracy tej wytrwała do roku 1987. Na jej miejsce przyjęto nowego pracownika- Iwonę Sikorską. Od 1987 biblioteka znów kierowana jest przez Aleksandrę Sikorską- ze względu na jej ogromne doświadczenie zawodowe. Z jej inspiracji biblioteka współpracowała z wieloma różnymi instytucjami i organizacjami.
W pracy swej nie była osamotniona. Poza Iwoną Sikorską, wraz z otwarciem nowej biblioteki w 1989 roku zatrudniono dodatkowo dwie osoby- Teresę Trząsalską w czytelni oraz Teresę Rębiałkowską w oddziale dla dzieci. Obie panie po kilku miesiącach odeszły, ze względu na ograniczenia kadrowe.
Renata Grzybek, kolejny pracownik, mimo wspomnianych wcześniej ograniczeń kadrowych, przyjęta do pracy w 1990 roku, doskonale jednak sprawdziła się w dziale dziecięcym, niestety po roku pracy, z przyczyn ideologicznych ( była sekretarzem partii) zmuszona była odejść, po różnego rodzajach naciskach społecznych.
W 1990 roku Aleksandra Sikorska po 32 latach wspaniałej pracy przeszła na zasłużoną emeryturę. Kierownikiem została Iwona Sikorska. W grudniu tegoż roku zatrudniono Annę Polaszek do obsługi działu dziecięcego- ze względu na specyficzny charakter pracy bibliotekarza odeszła po 3 miesiącach.
W kwietniu 1991 roku do działu dziecięcego przyjęto Grażynę Augustyniak, którą od sierpnia 2012 roku zastąpiła Sławomira Becińska.
W 1990 roku nastąpiły także zmiany kadrowe w Filii Bibliotecznej w Kościelnej Wsi. Pani Klara Małecka, po 24 latach pracy odeszła na emeryturę. Placówkę po niej przejęła Jadwiga Ciesielska.
W czerwcu 2013 roku na XXIV obradach Sesji Rady Gminy w Osięcinach podjęto uchwałę w sprawie zmiany statutu Gminnej Biblioteki Publicznej w Osięcinach. W okresie od 22 lipca- 4 września 2013 placówka była nieczynna ze względu na podjętą przez Radę Gminy uchwałę o przeniesieniu biblioteki do nowej lokalizacji- budynek Publicznego Gimnazjum przy ulicy Traugutta 1.
Obecnie w Gminnej Bibliotece Publicznej w Osięcinach pracują:
- Dyrektor biblioteki- Iwona Sikorska
- Pracownik biblioteki- Sławomira Piernik
- Pracownik Filii w Kościelnej Wsi- Jadwiga Ciesielska
- Główna księgowa- Aneta Nawrocka
